Heuvelstraat 109-115

Nummer 109 is een gemeentelijk monument, de voormalige De Gruyterwinkel op huisnummer 111 een rijksmonument. De huisnummers 113 en 115, met in de gevel en het houtwerk art-noveau motieven, zijn beide ook rijksmonumenten. Op de plek waar voorheen één pand stond, werden in 1909-1910 deze vier smalle panden (winkels met bovenwoningen) gebouwd. De sterk gestegen grondprijs zal hierbij een rol hebben gespeeld. De panden vormen een ensemble en een van de mooiste gevels in Tilburg.

Architect Jos. Donders ontwierp het prachtige pand op nummer 109 in 1910. Karakteristiek is de plaatsing van de winkelentree en het daarboven gelegen uitkragende, torenachtige bouwvolume van de verdiepingen. De opdrachtgever was boekhandel Bergmans, die hier tot 1972 was gevestigd. Van 1913 tot 1917 was op de eerste verdieping de Tilburgse R.K. Openbare Leeszaal gevestigd. De voormalige winkel van grootgrutter De Gruyter werd in 1909 ontworpen. De architect was W. Welsing, huisarchitect van De Gruyter. De granieten pilasters met leeuwenkoppen en golvende gevelbekroning vallen op. In het interieur zijn nog mooie, weliswaar beschadigde, tegeltableaus te zien. Ze zijn gerelateerd aan de oorspronkelijke winkelfunctie. Tegen de etalage is ontsierende beplating aangebracht.

Nummer 113 werd in 1909 door Jos. Donders ontworpen, Jugendstil. De hoogtewerking wordt versterkt, doordat de erkers, balkons en raamopeningen per verdieping kleiner worden en steeds dieper in de gevel gaan. Boven de entree een torentje met puntdak. Nummer 115 is van de hand van architect F. de Beer, en werd in 1909 ontworpen als woonhuis. Het is een regionale variant van de art-nouveau. Pas in 1935 werd de onderverdieping verbouwd tot winkel. De Beer voegde toen ook een paraboolvormige koepel toe aan zijn oorspronkelijke ontwerp.