Toelichting Stadsverkenningen

Aanleiding

In 2012 is door George Bedaux, die in 2010 samen met zijn broer Frans het complete werk van zijn vader Jos. Bedaux middels een architectuurgids in kaart had gebracht, het initiatief genomen om het werk van alle Tilburgse architecten op een zelfde manier te gaan inventariseren. Desgevraagd vond hij twee mensen, Ad van Eijck en Ton Goossens, evenals hij lid van Heemkundering Tilburg, bereid  samen met hem deze grote teamklus te gaan klaren. Deze inventarisatie zou ook de totale kwaliteit van de bebouwing van de stad Tilburg inzichtelijk moeten maken op basis waarvan de Heemkundering Tilburg, intussen Erfgoedvereniging Tilburg geheten, de gemeente Tilburg een gefundeerd advies zou kunnen geven inzake de uitbreiding van zijn monumentenlijst.

Redactieteam

Dit schriftelijk ‘Monument’ is geschreven door een redactieteam bestaande uit:

George Bedaux, teksten

Ad van Eijck, foto’s

Ton Goossens, adviezen en lay-out

Locaties en werkwijze

Het te onderzoeken gebied werd vastgesteld. De stad Tilburg, zonder de nieuwe uitbreidingen Tilburg-Noord, Blaak, Reeshof en zonder de voormalige gemeentes Berkel-Enschot en Udenhout.

Dit Tilburg werd vervolgens in hapklare compartimenten ingedeeld. Hapklaar betekende dat het compartiment van een aantal straten in een tijdsbestek van een kleine drie uur aandachtig straat voor straat te belopen zou moeten zijn.

Aanvankelijk werd gekozen voor een globale benadering waarbij alleen opvallende zaken in straten in een verslag beschreven werden en aan de hand van foto’s toegelicht.  De eerste verslagen van zo’n verkenning hadden zo een omvang van twee of drie pagina’s tekst. Maar al gauw kreeg het redactieteam  behoefte aan volledigheid. Niet globaal een straat behandelen maar een beschrijving van in principe ieder huis of gebouw. Van elk pand werd geprobeerd minimaal het volgende vast te leggen: het bouwjaar, de naam en het beroep van de opdrachtgever, de naam van de architect en de verbouwingen die in de loop der tijd mogelijk hebben plaats gehad. Ook de eventuele monumentale status werd vermeld. En bij opvallende panden een korte beschrijving van de reden van het opvallen. Helaas kon niet van alle panden deze gegevens worden achterhaald.

Realisatie

Aanvankelijk werd gedacht aan een wekelijkse verkenning waardoor het totale verhaal in een jaar zou kunnen worden opgeleverd maar door de veranderde aanpak en het daaraan verbonden vele werk werd het hele plan uiteindelijk in een tijdsbestek van zeven jaar gerealiseerd.  Gerealiseerd wil zeggen dat er verslagen van 94 stadsverkenningen geproduceerd zijn. Dit komt neer op totaal ongeveer 1500 pagina’s  tekst en nog eens een 3500 foto’s.  Op het moment dat wij dit schrijven is het redactieteam nog bezig om systematisch de verslagen van alle verkenningen op volledigheid te controleren. De eerste acht verkenningen worden op deze website gepubliceerd. De rest van de 94 verkenningen volgt.

Het resultaat

Tilburg krijgt met deze 94 stadsverkenningen een heel bijzonder en omvangrijk schriftelijk Monument waarin de  complete bebouwing van de stad beschreven staat. Een naslagwerk, een gids, waarin praktisch alle architecten van de stad aan bod komen. Maar ook alle opdrachtgevers en alle panden; 94 stadswandelingen waarin alle buurten bezocht worden.

Daarmee kunnen bewoners van Tilburg in hun eigen wijk hun eigen stadswandeling lopen, maar ook elders in hun stad  aan de hand van deze stadsverkenningen zien wat het redactieteam in zeven jaar gezien heeft: een boeiende stad.

George Bedaux

24 februari 2020