MoNUmenten: Diversen

AaBe-straat 27

Dit rijksmonument veranderde van bestemming: van wollenstoffenfabriek naar winkelcentrum. In 1929 richtte Adolf van den Bergh een nieuwe textielfabriek op die hij met verwijzing naar zijn initialen de naam AaBe gaf. Aan de Hoevenseweg, aan de...
Lees verder

AaBe-straat 27, 5021AV

AaBe-straat 45

Dit ketelhuis en deze monumentale fabrieksschoorsteen zijn rijksmonumenten. In 1930 werden in opdracht van de textielondernemer F. van den Bergh tegelijk met de eerste fabriekshallen ook het ketelhuis en de fabrieksschoorsteen gebouwd. Architect...
Lees verder

AaBe-straat 45, 5021 AV

Begraafplaats Sint Josephstraat

Deze begraafplaats werd in 1873 aangelegd en is een gemeentelijk monument. Door de industrialisatie groeide in de negentiende eeuw de bevolking van Tilburg en daardoor ontstond er behoefte aan meer begraafplaatsen. Deze mochten uit het oogpunt...
Lees verder

Sint Josephstraat 3 , 5017 GD

Brandspuithuis

Dit karakteristieke voormalige brandspuithuis is een rijksmonument. Het is nu in gebruik als transformatorhuis (zie het gevaarbord op het rooster in de deur links). In het trottoir is nog steeds de uitrit te zien. Alsof ieder moment de...
Lees verder

Gasthuisring 8, 5041 DS

Carré 32

Dankzij het verzet van kunstenaars en buurtbewoners is dit gebouw in 1982 niet gesloopt. Deze karakteristieke boog bij de hoofdingang van het voormalig Sint-Elisabeth Ziekenhuis leidde naar de vierkante binnenplaats van het complex. Het gebouw is...
Lees verder

Carré 32, 5017 JE

Centraal Station

In 2014 heeft dit NS-station de status van rijksmonument gekregen. Het vervangt het oude station uit 1863, dat in 1965 moest wijken voor het hoogspoor. Vanaf 2014 zijn er ook grootscheepse renovaties uitgevoerd. Om het Centraal Station aan de...
Lees verder

Spoorlaan 35-47, 5038 CB

De Wasknijper

Deze toren is een oorlogsmonument, uit 1965. Veel Joden en andere slachtoffers zoals de arbeiders die in Duitsland te werk werden gesteld, vertrokken vanaf het station. Vandaar deze plek. De toren is gebouwd in opdracht van het Comité...
Lees verder

Spoorlaan, 5038 CB

Draaibrug Piushaven

De oude brug over de Piushaven dateert uit 1923. Het was een verbinding tussen het centrum van Tilburg, de Koningshoeven en verderop Moergestel. De draaibrug wordt nog steeds handmatig opengedraaid en verkeert nog in originele staat, het staal...
Lees verder

Hoevenseweg , 5017

Fabriekscomplex Mommers

Voormalig fabriekscomplex van Wollenstoffenfabriek C. Mommers & Co, rijksmonument. Het langwerpige fabrieksgebouw van 3,5 bouwlaag in schoon metselwerk heeft 18 vensterassen. Het zadeldak is gedekt met blauwe Hollandse pannen. De lange gevels...
Lees verder

Goirkestraat 92, 5046 GN

Gedenknaald Koning Willem II

Op de foto is links van de naald, tegen de kerk, het standbeeld van Joannes Zwijsen te zien, met wie Willem II bevriend was. Op de achtergrond het nieuwe paleis, dat de koning mee ontwierp maar nooit bewoonde. Op17 maart 1849 stierf hij in...
Lees verder

Willemsplein , 5038 XV

Gilzerbaan 260

De herbouwde kapel 'Maria van den Goede Duik'. In 1943 werd op landgoed Moerle aan de Gilzerbaan door enkele daar ondergedoken studenten het initiatief genomen tot de bouw van deze kapel. De naam verwijst naar een hopelijk goede...
Lees verder

Gilzerbaan 260, 5032 VC

Graf burgemeester baron van Voorst tot Voorst

Acht Tilburgse burgemeesters liggen begraven binnen de gemeente. Op de Centrale begraafplaats West ligt alleen het graf van Eduard Baron van Voorst tot Voorst. Eduard (1892-1972) trouwde met Jonkvrouwe Theresia Maria Josephina Smits van Oyen en...
Lees verder

Hoflaan 150, 5044 HB

Graf Marietje Kessels

Het grafmonument van Marietje Kessels (1889-1900) werd in 1900 vervaardigd in het atelier van V. Barette in Tilburg, in eclectische stijl. Het rijksmonument is betaald uit giften van de Tilburgse bevolking. Marietje Kessels, dochter van M....
Lees verder

Bredaseweg 45, 5038 NA

Hefbrug Wilhelminakanaal

Hefbrug Bosscheweg over het Wilhelminakanaal (foto: Jack Janssen). De brug stamt uit de wederopbouwperiode (1954). Ze functioneert nog steeds en is landelijk gezien redelijk zeldzaam. Voor Tilburg en Tilburgers was het als een poort...
Lees verder

Bosscheweg, 5015 AG & 5013 AE

Joodse Begraafplaats

Joodse begraafplaats in 1857 ingericht, gemeentelijk monument. Monumenten zijn het Metaarhuisje (1936) en de grafvenvan Sarle de Haas-van Oss (1873), Mozes Catz (1891) en Markus van Leeuwen (1930). De Joodse moedergemeente voor de dorpen...
Lees verder

Bredaseweg 415, 5037 LW

Kerkhof Bredaseweg

In 1887 vond op initiatief van pastoor van der Lee de aanbesteding plaats van het neogotische ijzeren hek met bakstenen pilaren. Architect Jos. Donders ontwierp het, A van de Schoot leverde het ijzeren hekwerk, L. Petit de hardstenen onderdelen en...
Lees verder

Bredaseweg 45, 5038 NA

Ketelhuis - Gebouw 65

Ketelhuis van de voormalige NS-werkplaats in de Spoorzone. Inzet: interieur met stoomketel. Het pand heeft gevels in baksteen, die worden afgesloten door een zware betonnen kroonlijst. De vensters hebben een betonnen omlijsting en aan...
Lees verder

Burgemeester Brokxlaan 365, 5041 RN

Korvelseweg 132, voormalige fabrieksingang

Deze opvallende ingangspartij leidt vanaf de Korvelseweg via het Stratinghpad naar de woonbuurt ‘Korvelse Hofjes’ en verwijst naar een hier vroeger gelegen bekende wollenstoffenfabriek. Die ingangspartij zien we ook al op een oud...
Lees verder

Korvelseweg 132,

Mariakapel 'Onze Lieve Vrouw ter Baan'

Eenvoudige wegkapel Onze Lieve Vrouw ter Baan aan de ingang van het Leijpark. ‘Ons lieve vrouw ter baan maak dat wij richtig gaan’. De tekst in stalen hoofdletters versiert een tachtig centimeter hoog muurtje dat de basis vormt van...
Lees verder

Ringbaan-Zuid, 5021 EA

MIDI

Deze voormalige bioscoop, een ontwerp van de Tilburgse architect Jos. C. A. Schijvens, is gesloopt Halverwege de jaren vijftig ontwikkelde Willem van Dun plannen om een bioscoop te bouwen op de Heuvel. Schijvens ontwierp een chique bioscoop...
Lees verder

Heuvelring 108, 5038 CL

Monument Burgemeester Jansen

In tegenstelling tot de gedenknaald voor koning Willem II is het herinneringsmonument voor burgemeester Jansen wel een gemeentelijk monument. Het is ontworpen door architect J.J. Haarselhorst in 1902. Het is een typisch voorbeeld van straatmeubilair...
Lees verder

Willemsplein, 5038 XV

Norbertijnerpoort

De Norbertijnerpoort is een rijksmonument, gebouwd in 1718 of 1724. Dit poortje ligt tussen de Mariaschool en de pastorie, aan een pad dat naar het een park loopt. Het poortje herinnert aan de Norbertijnen die tot 1832 vanuit de Abdij van...
Lees verder

Goirkestraat 68, 5046 GL

Ophaalbrug

Door toekomstige ingrepen aan andere ophaalbruggen over het Wilhelminakanaal zal de zeldzaamheidswaarde van deze brug zeker toenemen, ook zonder beschermde status. Vanaf 1794 waren er plannen voor een kanaalverbinding met de Maas. In 1910 startte...
Lees verder

Enschotsestraat, 5013 BC

Oude Warande

Deze villa stond sinds 1908 in het centrum van de Oude Warande en is in 1962 gesloopt. De Oude Warande, het grootste sterrenbos van Nederland, is ruim 300 jaar oud. Het nabijgelegen en veel jongere Wandelbos, in 1935 ontworpen door tuin- en...
Lees verder

Oude Warande, 5036 NE

Polygonale Loods - Gebouw 46

De draaischijf en de polygonale loods vormen een kenmerkend en belangrijk onderdeel van de Centrale Werkplaats van de Nederlandse Spoorwegen. Het ensemble is aangewezen als beschermd gemeentelijk monument. De elektrisch aangedreven...
Lees verder

Burgemeester Stekelenburgplein 208, 5041 SC

Rioolgemaal

Dit gemeentelijk monument aan de oever van het Wilhelminakanaal vormt de bovenbouw voor het rioolgemaal van de voormalige rioolwaterzuivering. Het is ontworpen in 1936 door de dienst Publieke werken van de gemeente Tilburg. Dit kleine gebouw is...
Lees verder

Lovensekanaaldijk 107, 5013 BJ

Schakelstation

Dit elektrische onderstation voorziet een deel van transformatorhuisjes in de stad van elektriciteit. Het is aangewezen tot gemeentelijk monument. Het is een gesloten industrieel gebouw uit 1955 dat bestaat uit twee grote bouwvolumes in...
Lees verder

Lange Nieuwstraat 168, 5041 DJ

Schoorsteen BEKA

In 1904 werd deze fabrieksschoorsteen gebouwd op het terrein van wollenstoffenfabriek Van den Bergh Krabbendam (BEKA). Ze is onderdeel van het rijksmonument Lancierskazerne. In 1859 vestigde Van den Bergh Krabbendam zijn wollenstoffenfabriek in...
Lees verder

Kazernehof 75, 5017 EV

Schouwburg

Schouwburg van de architecten Holt en Bijvoet uit Haarlem, in 1961 opgeleverd. Met zijn indrukkendwekkende zijde gelgen aan de Schouwburgring, rijksmonument. Het bakstenen deel verheft zich in drie hoogtes. Eerst het gebogen lage deel met getand...
Lees verder

Louis Bouwmeesterplein 1, 5038 TN

Sleepkempenaar Antoinette

Dit 'varend monument' is in 1926 gebouwd bij scheepswerf Meijer in Beneden Leeuwen (Gelderland). De Antoinette maakt deel uit van de collectie binnenvaartschepen van de Tilburgse museumhaven. Deze kempenaar is speciaal gebouwd voor...
Lees verder

Piushaven 9, 5017 AN

Sluis III

Dit pompstation-schakelhuis werd in 1917 gebouwd als onderdeel van Sluis III. De oude sluis ligt naast de nieuwe (uit 2017) en is sinds 2002 een rijksmonument. De sluisdeuren, sluiswachterswoningen en het bedieningsgebouw maken ook deel uit van het...
Lees verder

Dongense Kanaaldijk 3-7, 5047 SC

Standbeeld Scotland the Brave

Monument ter herinnering aan de bevrijding van Tilburg op 27 oktober 1944. Het bronzen monument is ontworpen door Frans Broers en onthuld op 28 oktober 1989. In 1955 is een monument opgericht voor de Prinses Irenebrigade, dat door prinses Irene...
Lees verder

Koningsplein 80, 5038 TG

Trafohuisje

Mooi en nog gaaf transformatorhuisje, in 1929 ontworpen door Publieke Werken en een gemeentelijk monument. De gemeente Tilburg was de eerste Noord-Brabantse gemeente die (vanaf 1911) zelf elektriciteit ging opwekken en leveren. Later, toen...
Lees verder

Voltstraat 7, 5021 SB

Tuinhuis Koning Willem II

Net als het Paleis-Raadhuis zegt ook ditt tuinhuis iets over de bijzondere band tussen koning Willem II en Tilburg. Het is een rijksmonument. Koning Willem II heeft in Tilburg een aantal gebouwen gerealiseerd. Hij gaf opdracht tot de bouw...
Lees verder

Koningshoeven 30, 5018 AB

Watertoren

Deze opvallende watertoren aan de Bredaseweg is een rijksmonument. Het hele waterleidingsysteem met toren is ontworpen door ir. H.P.N. Halbertsma (1853-1929) in 1896. De toren is gebouwd voor de Tilburgse Waterleiding Maatschappij (TWM) naar een...
Lees verder

Bredaseweg 205, 5038 NE

Waterzuivering Moerenburg

De afvalwaterzuivering aan het Wilhelminakanaal is een ensemble van 9 rijksmonumenten. Op de achtergrond is het silhouet van Huize Moerenburg te zien. Lang loosden de Tilburgse fabrieken hun afvalwater op de waterlopen. Omdat dit veel overlast...
Lees verder

Vloeiveldweg 2, 5048 TD