Sluis III
Dit pompstation-schakelhuis werd in 1917 gebouwd als onderdeel van Sluis III. De oude sluis ligt naast de nieuwe (uit 2017) en is sinds 2002 een rijksmonument. De sluisdeuren, sluiswachterswoningen en het bedieningsgebouw maken ook deel uit van het sluizencomplex. Dit pompstation wordt elektrisch aangedreven en had als functie het waterpeil op te krikken nadat dit gezakt was door het schutten van de sluis.
In feite zijn het twee sluizen achter elkaar (voor de kenners: de laatste nog werkende dubbele bajonetsluis van Nederland) die het diepteverschil in twee trappen regelen.Opvallend is dat het gebouw deels is opgenomen in een dijkverhoging en dat er veel aandacht is besteed aan de architectuur van dit functionele gebouwtje. Het dak is gedekt met kruispannen en heeft een verlengd dakschild. De voorgevel heeft drie opgeklampte deuren met ijzerbeslag. De verticale rechthoekige lichtopeningen met glazen bouwstenen breken de gevelwand en maken het gebouw karakteristiek. Deze lichtopeningen zijn in een bepaald ritme, al dan niet gekoppeld, verdeeld over de gevels. De zijgevels zijn identiek, alhoewel gespiegeld. Het gebouw is gaaf gebleven, maar verdient wel beter onderhoud.
Van het dubbele woonhuis, gebouwd in een ambtelijk traditionele stijl, was het linkerdeel bestemd voor de sluisknecht en het ruimer opgezette rechterdeel voor de sluiswachter. Het geheel is eenlaags gebouwd op een rechthoekige plattegrond, opgetrokken in baksteen onder een gewolfd zadeldak gedekt met sneldekpannen. Het dak heeft een fors overstek met een eenvoudig geprofileerde bakgoot die rust op geprofileerde consoles. Het object is vrij gaaf gebleven, er werd wel twee keer verbouwd. Dit fraaie ensemble van eigenaar Rijkswaterstaat zou gediend zijn met een nieuwe bestemming.
De electrische bediening voor de aandrijving van de sluisdeuren en omloopriolen werd centraal geregeld in het pomstation-schakelhuis. De sluishoofden zijn grotendeels in baksteen opgetrokken en zijn voorzien van granieten slagstijlen in blokverband en granieten deurkashoeken. In het sluishoofd zijn twee hardstenen blokken aangebracht met in reliëf de opschriften Anno” en “1917”. De schutkolkwanden zijn gemetseld met basaltblokken en hebben ingebogen hoeken Op de deuren is een loopbrug met schuingeplaatste reling. De sluishoofden zijn voorzien van gietstalen aanslagstijlen. Het Wilhelminakanaal werd verbreed en verdiept voor grotere binnenvaartschepen, ook werd een zwaaikom aangelegd. De nieuwe sluis heeft de grootste composieten sluisdeuren van de wereld (6,2 x 12,5 m). Er wordt met een vijzelturbine elektriciteit voor 250 huishoudens opgewekt. Op de foto hieronder is de meer dan 100-jarige kempenaar “Tripang” te zien, wachtend om geschut te gaan worden.
