Mariëngaarde

Rijksmonument Mariëngaarde (foto: Jack Janssen).

In de wijk Zorgvlied staat dit juweel van een gebouw: Het pand is in 1934-1935 door de bekende architect Alexander Jacobus Kropholler (1881-973) ontworpen en gebouwd als een pension voor “dames en heren op zekere leeftijd uit de meer gegoede stand”. Het draagt kenmerken van de Delftse School.

Het entreegebouw spreidt zich in twee zijvleugels uit, doorlopend in de Burgemeester Rauppstraat en de Burgemeester Damsstraat. Aangrenzend aan de noordvleugel van het pension staat de voormalige kapel en haaks daarop zijn de verblijven voor de zusters gebouwd: de kloostervleugel. Het complex van gebouwen, entree en vleugels, kapel en klooster omsluit een tuin, waardoor een besloten hof wordt gevormd. In de oorlog (2 februari 1945, Tilburg was al bevrijd) wordt de noordzijde en een deel van de kapel door een V-1 (een vliegende bom) getroffen, waarbij 22 personen omkwamen. Een marmeren gedenkplaat herinnert hieraan. Na de oorlog wordt dit verwoeste deel geheel volgens de oorspronkelijke plannen hersteld. 

In 2012 dreigde nog sloop van de noordvleugel (nog net op onderstaande foto te zien, rechts van de kapel). Na acties werd hier van afgezien. Deze vleugel is in 2014 verbouwd tot woon- en werkruimte voor oudere kunstenaars en hun partners (Ru van Rossumhuis). De kapel zal als expositieruimte gaan functioneren. Kropholler was een traditionalistisch architect, hij bouwde onder andere het Raadhuis in Waalwijk. De kapel heeft een baksteenarchitectuur met steunberen en en zwaar aangezette ornamenten Zo lijken de scharnieren van de binnendeuren wel van een kluis. De gevel is opgebouwd uit drie traveeën gescheiden door steunberen. De zuidelijke topgevel wordt bekroond door een klokkenstoel en de noordgevel door een zwaar natuurstenen kruis. De ingang van de kapel is in de gevel van het pensiongebouw gesitueerd, links in een portiek onder driepas rijkelijk voorzien van forse natuurstenen elementen. Binnen valt het gebruik van schoon metselwerk op. De kapel functioneert als expositieruimte voor de kunstenaars uit het aangrenzende Ru van Rossumhuis